Strony internetowe Muzeum-Zamku w Łańcucie używają cookies („ciasteczek”). Są one potrzebne do prawidłowego działania oraz używane do celów statystycznych. Korzystając z niniejszego serwisu internetowego wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Jeśli chcesz się dowiedzieć więcej lub zmienić ustawienia przeglądarki zapoznaj się z Polityką plików cookies.

Muzeum – Zamek w Łańcucie

Wersja dla niepełnosprawnych Mapa strony

Menu główne

Zobaczyć tu można

Zamek w Łańcucie jest jedną z najpiękniejszych rezydencji arystokratycznych w Polsce. Słynie ze znakomitych wnętrz mieszkalnych oraz niezwykle interesującej kolekcji pojazdów konnych. Zespół pałacowy otacza stary, malowniczy park w stylu angielskim, w którym wznoszą się liczne pawilony i zabudowania gospodarcze, ściśle niegdyś związane z codziennym życiem łańcuckiej rezydencji.

Zamek

Zamkowe wnętrza zaliczane są do najpiękniejszych w Polsce. Do najstarszych szczęśliwie zachowanych należy: Wielka Sień, Sala pod Stropem oraz Sala pod Zodiakiem. Pochodzą one z lat 40-tych XVII w. ale niestety żadne nie przetrwało do naszych czasów w niezmienionej formie.

Stosunkowo liczną grupę stanowią wnętrza, które powstały w XVIII w. Chronologicznie najstarsze ozdobione zostały na pocz. lat 80 przez włoskiego malarza Vincenzo Brennę. Należą do nich: Apartament Brennowski na parterze, Pokój Pompejański na II piętrze oraz Apartament Chiński na I piętrze z zachowaną pierwotną polichromią pod późniejszymi o dwadzieścia lat dekoracjami.

Z 2 poł. lat 80 XVIII w. pochodzi kilka wnętrz zaprojektowanych przez Szymona Bogumiła Zuga: Apartament Turecki, Sala Kolumnowa oraz wspólne z Janem Christianem Kamsetzerem: Sypialnia księżnej Marszałkowej, Salon Bouchera. Z tego czasu są także: Salon Rokokowy i Galeria Rzeźb.

Najbardziej reprezentacyjne komnaty powstały ok. 1800 r. na I piętrze skrzydła zachodniego według projektów Chrystiana Piotra Aignera. Są to: klasycystyczna Sala Balowa i Wielka Jadalnia.

Na przełomie XIX/XX w. zaaranżowano wiele interesujących wnętrz, z których większość przetrwała do obecnych czasów w prawie niezmienionej formie. Do najciekawszych należą m.in.: Biblioteka, Salon Narożny, Jadalnia nad Bramą oraz liczne pokoje kąpielowe.

We wnętrzach znajdują się liczne dzieła sztuki pochodzące z dawnych zbiorów łańcuckich oraz powojennych zakupów i depozytów z innych muzeów. Najstarsze eksponaty są częścią kolekcji tworzonej jeszcze przez księżną marszałkową Lubomirską i znalazły się w Łańcucie w 2 poł. XVIII w. Stanowiły wyposażenie wnętrz służąc zarówno celom użytkowym jak i dekoracyjnym. Część najcenniejszych z tej kolekcji obiektów dzisiaj można oglądać w Galerii Sztuki Starożytnej Muzeum Narodowego w Warszawie.

Kolejni właściciele z rodu Potockich pomnażali zbiory o nowe nabytki. Dzisiaj możemy w Łańcucie zobaczyć bogate i różnorodne kolekcje malarstwa i grafiki, mebli, instrumentów muzycznych, sreber, porcelany, szkła, laki, tkanin i wspaniały księgozbiór.

zobacz więcej »

Stajnie i wozownia

Dwa imponujące budynki zamkowych neobarokowych Stajni i modernistycznej z elementami klasycznymi Wozowni, choć tworzą oddzielny kompleks hippiczny stanowią cześć łańcuckiej rezydencji Potockich. Wzniesiono je na przełomie XIX i XX wieku według projektu francuskiego architekta Amanda Bauque i otoczono specjalnie założonym „przystajennym parkiem”. Urządzenie stajni, szorowani i siodlarni zamówiono w wiedeńskiej firmie R.Ph.Waagner.

Stajnie posiadają zachowaną oryginalną częścią dla koni wierzchowych oraz Szorownię Galową i Hol, w których ustawiono pojazdy konne należące do Muzealnej Kolekcji Pojazdów. Muzeum w Łańcucie posiada bowiem dwie oddzielne kolekcje pojazdów konnych: historyczną związana z rezydencją po rodzinie Potockich liczącą 55 pojazdów i muzealną, gromadzoną po II wojnie i wciąż otwartą, która liczy dzisiaj blisko 80 pojazdów.

Wozownia łańcucka ma olbrzymią z przeszklonym dachem Halę Zaprzęgową, dwie po jej bokach Żółtą i Czarną Wozownie oraz położoną na osi Szorownię. Ściany Hali ozdabia, kolekcja trofeów egzotycznych przywiezionych w 1924 z safari roku przez ostatniego właściciela oraz kilka trofeów europejskich. Stoją tutaj także pojazdy z Muzealnej Kolekcji. W szorowani prezentowane są chomątowe i szorowe uprzęże wyjazdowe wyprodukowane w Paryżu firmach Hermes i Duprey oraz w Wiedniu u Schleuchtera i Nideltza.

Najwartościowszymi ruchomościami zgromadzonymi w Wozowni zamkowej jest bezcenna kolekcja pojazdów konnych po rodzinie Potockich. Pojazdy te, to luksusowe, o różnorodnych typach i zróżnicowanym przeznaczeniu, pochodzące z najbardziej renomowanych firm wiedeńskich, londyńskich i paryskich takich min. jak Marius, Lohner, Labourdette czy Rotchild. Stoją one w dwóch wozowniach, oddzielnie pojazdy reprezentacyjne, oddzielnie pojazdy używane w majątku, na tych samych miejscach, co za właścicieli. Choć nie remontowane a jedynie poddawane zachowawczej konserwacji i pomimo, że ponad stuletnie, zachowane są w doskonałym i oryginalnym stanie. To jedyna taka magnacka wozownia na świecie gdzie obok historycznej zamienionej na muzeum głównej rezydencji znajduje się kompleks hippiczny z wozownią, do tego tak bogatą, w której stoją pojazdy w rezydencji tej używane.

zobacz więcej »

Sztuka cerkiewna

Utworzenie zbioru sztuki cerkiewnej w Łańcucie podyktowane było koniecznością ochrony bezcennych dóbr kultury, zagrożonych wskutek wysiedleń ludności ukraińskiej z obszaru południowo-wschodniej Polski w 1945 i 1947 roku. Kilkudziesięcioletni okres świadomego niszczenia zabytków sztuki religijnej doprowadził do zagłady około 330 cerkwi z 650 jakie istniały się w tej części historycznej diecezji przemyskiej, która po II wojnie znalazła się w granicach państwa polskiego. Zwielokrotnieniu strat zapobiegła prowadzona przez muzealników akcja zabezpieczania „niechcianych pamiątek historii”, głównie malarstwa, księgozbiorów i rzemiosła artystycznego. W te działania wpisuje się powołanie do życia (w 1960 roku) Wojewódzkiej Składnicy Zabytków Ruchomych w Łańcucie, przekształconej później w Dział Sztuki Cerkiewnej Muzeum Zamku w Łańcucie. Systematycznie zwożono do niej wyposażenia wielu pozbawionych opieki cerkwi.

Początkowo w przygotowanych na prędce magazynach, później w specjalnie zaadaptowanym skrzydle budynku dawnych stajni cugowych znalazło pomieszczenie ponad 1000 ikon (XV – XX w.), rzemiosło artystyczne oraz liczący 300 woluminów zbiór starych druków cyrylickich, którego ozdobą jest pieczołowicie odnowiony Apostoł z lwowskiej drukarni Fedorowa z 1574 roku. Obecnie jest to największa kolekcja ukraińskiej sztuki sakralnej w Polsce. Zbiory otoczone są stałą konserwatorską opieką, wzbogacone poprzez zakupy muzealiów i udostępnione zwiedzającym. Część wyposażeń cerkiewnych powróciła po latach na swoje pierwotne miejsca i służy kultowi.

zobacz więcej »

Storczykarnia

Storczykarnia składa się z części ekspozycyjnej, zaplecza podzielonego na trzy strefy klimatyczne oraz kawiarni letniej. Obiekt wyposażony jest w nowoczesne urządzenia służące utrzymaniu optymalnych kierunków uprawy tej bardzo wymagającej grupy roślin.

W szklarni wystawowej prezentujemy wiele rodzajów i gatunków storczyków. Trafiają tam rośliny najefektowniejsze, będące w okresie kwitnienia. Przez pozostałą część roku uprawiane są one w jednej z trzech szklarni zaplecza, w warunkach właściwych klimatycznej strefie pochodzenia. W części ekspozycyjnej oglądamy zarówno storczyki naziemne (rosnące na ziemi), litofity (rosnące na skałach) jak i nadrzewne (rosnące na konarach drzew) zwane epifitami.

Zgromadzono tu zarówno współczesne krzyżówki wyhodowane przez człowieka, storczyki botaniczne właściwe dla środowiska naturalnego, ukształtowane bez ingerencji człowieka a także historyczne gatunki i odmiany storczyków pochodzących z przedwojennej kolekcji Potockich oraz te, które wymienione zostały w słynnym opracowaniu pt. „Reichenbachia” z XIX wieku, przechowywanym w zbiorach Biblioteki Zamkowej w Łańcucie.

Wśród roślin towarzyszących umieszczono konary drzew z storczykami epifitycznymi (nadrzewnymi) reprezentującymi dużą grupę roślin charakterystycznych dla obszarów międzyzwrotnikowych i podzwrotnikowych. Ich specyficznie zbudowane korzenie zdolne są do przyswajania wody z atmosfery.

Kolekcja nasza będzie systematycznie powiększana o nowe gatunki storczyków.

zobacz więcej »

Historia Miasta i Regionu w tym 10 Pułk Strzelców Konnych

Dział Historii Miasta i Regionu utworzony został w 1979 r. Jego powstanie związane z przejęciem budynku synagogi wraz ze zgromadzonymi w niej zbiorami etnograficznymi, zapoczątkowało proces tworzenia nowych ekspozycji, działających początkowo pod nazwą Działu Regionalnego. Zbiory pochodzące z obszaru dawnego powiatu łańcuckiego, wzbogacono z czasem kolejnymi partiami eksponatów, tworząc ostatecznie 3 ekspozycje stałe – mieszczańską, pułkową i etnograficzną.

W 1984 r. z inicjatywy st. wachm. Konstantego Bieniasza powstała ekspozycja 10 Pułku Strzelców Konnych. Zbiór pamiątek, po wywodzącym się z Łańcuta żołnierzu, zaprezentowany początkowo na wystawie czasowej, stał się zaczątkiem utworzenia ekspozycji stałej. Dalsze pozyskiwanie eksponatów, pochodzących ze zbiorów b. żołnierzy Pułku, pozwoliło stworzyć kolekcję, stanowiącą zarówno przegląd indywidualnych dziejów Dziesiątaków, jak i pełną panoramę dziejów łańcuckiej jednostki. W muzealnej kolekcji znajdują się zarówno przedmioty pochodzące z czasów II wojny światowej, jak i z okresu dwudziestolecia międzywojennego, kiedy to miastem garnizonowym niezmotoryzowanej jeszcze formacji był Łańcut. Kolekcję tworzą dokumenty, fotografie, mundury, medale i odznaczenia.

W 1996 r. dotychczasowe zbiory, wzbogacone zostały o przedmioty związane bezpośrednio z historią Łańcuta. Eksponaty te, stanowiące źródło poznania kultury materialnej i obyczajowej społeczeństwa z przełomu XIX i XX w., pozwoliły na odtworzenie wnętrz mieszczańskiego domu. Komplet mebli sypialnianych i gabinetowych, będący obrazem życia łańcuckiej inteligencji, uzupełnia pomieszczenie wyposażone w meble z dawnego zakładu fryzjerskiego. Zbiory techniki oraz inne przedmioty codziennego użytku, towarzyszące umeblowaniu, pokazują standard życia ówczesnego społeczeństwa. Jednak istotę poznania dziejów miasta stanowi przede wszystkim liczny zbiór dokumentów oraz materiałów ikonograficznych. Wśród tej partii eksponatów znajdują się przywileje cechowe z lat 1564-1728, dwie księgi wójtowskie z XVII w., kopiariusz przywilejów miasta spisany w XVIII w., stare miejskie pocztówki i fotografie, oraz szereg dokumentów prywatnych zaopatrzonych pieczęciami łańcuckich instytucji.

zobacz więcej »

Biblioteka

Biblioteka Zamkowa jest przykładem zachowanej niemal w całości, rodowej biblioteki magnackiej. Została wybudowana pod koniec XVIII wieku na zlecenie ówczesnej właścicielki Łańcuta Izabelli z Czartoryskich Lubomirskiej (1736-1816). Piętrowy pawilon biblioteczny zaprojektował Piotr Aigner. Obecny wygląd biblioteka zawdzięcza dwom architektom Armandowi Bauque i Albertowi Pio, którzy przebudowali ją w latach 1899-1903. Stworzyli oni pomieszczenie wysokiej klasy w stylu nawiązującym do późnowiktoriańskiego.

Wnętrze biblioteki urządzone jest wygodnymi angielskimi meblami z przełomu XIX i XX wieku. W szafach boazerii mieści się bogaty księgozbiór kolejnych spadkobierców Łańcuta – Potockich. Zbiory liczą ponad 22 tysiące woluminów. Składają się z siedmiu działów: druków i czasopism z XIX i początku XX wieku, starodruków, kartografii, grafiki, rękopisów nowożytnych oraz muzykaliów.

Do cymeliów zbiorów łańcuckich zaliczamy m.in. inkunabuł: Karol Manneken Formulae epistolarum z 1491 r., Statuta Sigismundi Primi Poloniae Regis, tłoczone przez Hieronima Vietora w 1524 r. w Krakowie, bazylejskie wydanie Kroniki Marcina Kromera z 1555 r., atlas Wilhelma i Jana Bleau Theatrum orbis terrarum z lat 1640-1655. Cenne są ryciny Łukasza Kranacha, akwaforty Daniela Chodowieckiego. Wśród starych map i planów na uwagę zasługuje La Pologne Rizzi Zannoniego z 1772 r. Innymi unikatami są zachowane certyfikaty szlachectwa i dyplomy Ordery Złotego Runa właścicielom przez cesarza Franciszka Józefa.

O zamiłowaniach muzycznych właścicieli zamku świadczy zachowana kolekcja ponad 1500 muzykaliów (w tym około 30 % rękopisów muzycznych). Są to m.in. autografy partytur oper buffo, comedie dell’arte, Giovanniego Battisty Cimadoro, Paisiella, Mozarta, Bernardinego di Capua czy Gioacchina Rossiniego.

Od roku 1998 zbiory Biblioteki Zamkowej włączono do Narodowego Zasobu Bibliotecznego. Poza Biblioteką Zamkową funkcjonuje w Muzeum – Zamku w Łańcucie, założona w 1958 r., Biblioteka Muzealna. Gromadzi ona piśmiennictwo z zakresu historii sztuki i kultury, muzealnictwa, konserwacji i ochrony zabytków. Księgozbiór zabytkowy i podręczny, muzealny udostępnia się w czytelni, czynnej od wtorku do piątku w godz. 9.00 – 15.00.

Park

Zabytkowy park w Łańcucie sięga początków XVIII i XIX wieku, kiedy właścicielami Łańcuta zostali Stanisław Lubomirski, marszałek wielki koronny i jego żona Izabela z Czartoryskich. Następne zmiany układu kompozycyjnego nastąpiły pod koniec XIX wieku, za czasów Romana i Elżbiety Potockich, którzy przebudowali Zamek oraz zadbali o jego właściwe otoczenie. Trwające 14 lat intensywne prace ogrodnicze zmieniły zasadniczo układ kompozycyjny parku. W pracach uczestniczyli wybitni specjaliści, bardzo często z zagranicy. W tym czasie powiększono park prawie dwukrotnie dołączając duży teren od strony wschodniej. Taki układ z niewielkimi zmianami pozostał do 1944 roku, kiedy Zamek wraz z częścią parku został przejęty przez Ministerstwo Kultury i Sztuki i w dobrej kondycji pozostał do dnia dzisiejszego. W chwili obecnej wszelkie prace w parku zmierzają do jak najbardziej wiernego odtworzenia układu kompozycyjnego i składu gatunkowego roślin z początku XX wieku. W 1965 roku w zabytkowej oranżerii utworzono ogród zimowy ze stałą ekspozycją roślin i zwierząt.

zobacz więcej »

Copyright © 2007–2012 Muzeum – Zamek w Łańcucie
Projekt i realizacja www.activedot.pl O serwisie