Muzeum – Zamek w Łańcucie
Pomnik historii, Muzeum rejestrowane

Mapa strony

Aleksander Zarzycki

Aleksander Zarzycki (1834–1895) – polski pianista, kompozytor, dyrygent i pedagog.

Urodził się we Lwowie. Pierwsze lekcje muzyki pobierał u ojca, skrzypka amatora. Po ukończeniu gimnazjum w Samborze studiował grę na fortepianie w Berlinie u Rudolfa Viole (ucznia F. Liszta), a od 1857 r. kontynuował studia muzyczne w Paryżu pod kierunkiem Napoléona Henri Rebera (kompozycja).

W 1856 r., jeszcze w okresie nauki w Niemczech, odbył podróż artystyczną u boku polskiego skrzypka Nikodema Biernackiego; koncertował z nim m.in. w Jassach, Poznaniu i Krakowie. Cztery lata później zadebiutował jako kompozytor, wykonując w Salle Hertz w Paryżu kilka własnych utworów, wśród nich koncert fortepianowy As-dur op. 17. W czasie kolejnego wielkiego tournée na przełomie lat 1862/63 występował w Kolonii, Wiesbaden, Koblencji, Lipsku (Gewandhaus), Wiedniu oraz w wielu mniejszych ośrodkach kulturalnych, m.in. w pałacu Hohenzollernów w Lwówku Śląskim (Löwenberg) – wszędzie ciesząc się uznaniem publiczności i krytyki muzycznej. Spory rozgłos przyniosły mu także późniejsze koncerty w Londynie.

W 1866 r. osiadł w Warszawie i w ciągu kilkunastu następnych lat kontynuował błyskotliwą karierę pianisty wirtuoza. W latach osiemdziesiątych ograniczył działalność koncertową na rzecz komponowania i pracy pedagogicznej.

Przejawiał ogromną aktywność jako organizator życia muzycznego. Był jednym z założycieli, a zarazem pierwszym dyrektorem powołanego w 1871 r. Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego. W 1879 r. stanął na czele Instytutu Muzycznego – warszawskiej uczelni, w której sam poprowadził klasę fortepianu i orkiestrę; w okresie jego kierownictwa wdrożono nowoczesną metodykę kształcenia instrumentalnego i zainicjowano regularne koncerty symfoniczne. Po ośmiu latach ustąpił z funkcji pod naciskiem administracji rosyjskiej (został negatywnie zweryfikowany z powodu posiadanego obywatelstwa austriackiego[1]). W latach 1880–1892 działał jako chórmistrz w warszawskiej katedrze św. Jana.

Zmarł w Warszawie w siedem miesięcy po koncercie pożegnalnym wieńczącym jego karierę pianistyczną.

Pozostawił po sobie 39 dzieł opusowanych. Oprócz kilku utworów orkiestrowych, takich jak wspomniany koncert fortepianowy, Wielki polonez Es-dur na fortepian i orkiestrę op. 7, Suita polska op. 37 czy dedykowany Sarasatemu Mazurek G-dur na skrzypce i orkiestrę op. 26 (opracowany także w wersji na skrzypce i fortepian), skomponował ok. 65 pieśni do tekstów świeckich i religijnych oraz ponad 20 miniatur fortepianowych.

Mirosław Płoski

[1] Jerzy Skarbowski podaje, że Zarzycki przyjął obywatelstwo rosyjskie przed objęciem stanowiska dyrektora Instytutu Muzycznego; por. tegoż, Sylwetki pianistów polskich, Wydawnictwo Oświatowe FOSZE, Rzeszów 1996, t. 1, s. 113 (przyp. 9). Jest to jednak głos odosobniony na tle ogółu informacji źródłowych.


Utwory:

Copyright © 2010–2021 Stowarzyszenie Artystyczne Horizon / Horizon Art Society
Copyright © 2008-2012 Castle Museum in Łańcut
Projekt i realizacja www.activedot.pl O serwisie